Η δραχμή, το ευρώ και το μάρκο

Στις 10 Ιουλίου έγραφα στη στήλη αυτή τα ακόλουθα: «Η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη είναι θέμα οικονομικών υπολογισμών ή πολιτικών αποφάσεων; Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, η πολιτική εξακολουθεί να υπερισχύει της οικονομίας. Με κριτήριο τις οικονομικές αρχές, η Ελλάδα θα έπρεπε ήδη να έχει χρεοκοπήσει και η ευρωζώνη να έχει διαλυθεί. Αλλά αυτό δεν συνέβη, διότι οι πολιτικές αποφάσεις υπερβαίνουν μέχρι σήμερα τα ......οικονομικά προσκόμματα και παράγουν λύσεις. Θα συνεχίσουν;». Επειτα από σχεδόν 90 ημέρες, τα ίδια ερωτήματα επανέρχονται στο προσκήνιο ακόμη πιο επιτακτικά, εν όψει της Συνοδού Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών της 18ης Οκτωβρίου. Η ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί η ευρωζώνη να αξιοποιήσει πλήρως το πολιτικό της οπλοστάσιο προκειμένου στην κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου να καταλήξει σε μια βιώσιμη λύση για την κρίση χρέους, που αφενός θα ικανοποιεί τις αγορές και αφετέρου θα διασφαλίζει πως οι λαοί της Ευρώπης δεν θα ασφυκτιούν από τη λιτότητα. Για την Ελλάδα το θετικό σενάριο της Συνόδου Κορυφής θα ήταν να λάβει το πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ και παράλληλα να της δοθεί διετής παράταση προκειμένου να εφαρμόσει τα μέτρα των 14,5 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας, ήτοι έως το 2016. Μάλιστα, αν η χαλάρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής συνδυαζόταν και με αναπτυξιακές παρεμβάσεις, οι πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες θα μπορούσαν να εξομαλυνθούν εντυπωσιακά. Στην ίδια «ιδανική» λύση, οι ευρωπαϊκές αποφάσεις θα άφηναν παράθυρο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και ειδικότερα απομείωσης της αξίας των ομολόγων που κατέχει ο επίσημος τομέας (ευρωζώνη και ΕΚΤ), κάτι που θα μπορούσε να τοποθετηθεί χρονικά μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2013.
Ωστόσο, πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως οι πολιτικές σκοπιμότητες των ισχυρών κρατών της ζώνης του ευρώ δεν θα επιτρέψουν βραχυπρόθεσμα στην πολιτική να υπερισχύσει της οικονομίας και προεξοφλούν ότι το τέρας των αγορών θα βγει σύντομα από το κλουβί του. Κάποιοι από αυτούς τοποθετούν την απελευθέρωση του «κτήνους» μετά τις αμερικανικές εκλογές της 6ης Νοεμβρίου 2012. Οι ίδιοι αναλυτές θεωρούν πως η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ θα εγκαινιάσει την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας της, στη Σύνοδο Κορυφής των ευρωπαίων ηγετών, κωλυσιεργώντας για τη λήψη των αποφάσεων που θα οδηγήσουν στη «μεγάλη λύση» για την ευρωζώνη. Θεωρούν δε πως μια τέτοια εξέλιξη θα επιτάχυνε τις «σηπτικές επιπλοκές» στη ζώνη του ευρώ και θα τροφοδοτούσε εκ νέου μια αλληλουχία γεγονότων που θα ενέτεινε τις ανησυχίες για το μέλλον της.
Οι καθυστερήσεις στην ελληνική υπόθεση και ο «δύσοσμος» ρόλος της τρόικας με τη διαρκή τοποθέτηση προσκομμάτων, οι γραφειοκρατικές εμπλοκές των Βρυξελλών και της Φραγκφούρτης που δεν επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αναλάβει άμεσα τα καθήκοντα της εποπτικής αρχής για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και καθυστερούν την ενεργοποίηση του Μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM), αλλά και η υπαναχώρηση των ισχυρών της ευρωζώνης από τα ήδη συμπεφωνημένα (όπως η ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών από τον ESM) είναι πρόδρομοι δείκτες των επακόλουθων δεινών της ζώνης του ευρώ.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο εμπόδιο το έχει θέσει ήδη η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία συνέδεσε τις παρεμβάσεις της στις αγορές ομολόγων των κρατών που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την υποχρέωση υπαγωγής των κρατών σε πρόγραμμα (μνημόνιο) του ESM. Για παράδειγμα, να αναφέρουμε πως η σύνταξη ενός προσχεδίου προγράμματος για τον ESM (π.χ. για την Ισπανία ) θα απαιτεί τουλάχιστον έναν μήνα, διάστημα που θα μπορούσε να αποδειχθεί μοιραίο για οποιοδήποτε κράτος βρεθεί στη μέγκενη των αγορών, καθώς θα συνεπαγόταν εκτίναξη των spreads και αποκλεισμό της χώρας από τον δανεισμό, προτού η ΕΚΤ παρέμβει για τη σταθεροποίηση της κατάστασης.
Η ευρωζώνη από την αρχή της κρίσης εφευρίσκει τρόπους για να κερδίζει χρόνο προσαρμογής· εάν απολέσει αυτή τη δυνατότητα, η κατάρρευση θα έρθει άμεσα. Πιο απλά, αν η πολιτική δεν επικρατήσει της οικονομίας και στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής (όπως έχει ήδη συμβεί σε δεκάδες άλλες Συνόδους Κορυφής) και αν δεν κινηθούν άμεσα οι διαδικασίες, τότε η κρίση θα μολύνει ακόμη και τον αμόλυντο σήμερα πυρήνα της ευρωζώνης.
Αρκεί ο σπόρος της αμφιβολίας για την ακεραιότητα της ευρωζώνης που έχει ήδη σπαρθεί με τις ανοιχτές εικασίες για έξοδο της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα να «ανθίσει» ή οι αγορές να θεωρήσουν πως Ισπανία και Ιταλία δεν είναι αρκούντως προστατευμένες από την ευρωζώνη για να μεγαλώσουν εκθετικά τα αδιέξοδα στη ζώνη του ευρώ. Και τότε, οι γερμανικές εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου θα λάβουν ενδεχομένως τον χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της Γερμανίας στο ευρώ... 

http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=478654