ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ Ας παίξουμε μια παρτίδα σκάκι……

Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ Ι. ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ

Executive M.B.A

ΜΕΡΟΣ Ι

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Ας παίξουμε μια παρτίδα σκάκι……

Το παρόν εγχειρίδιο απευθύνεται κύρια στους Προπονητές Ποδοσφαίρου, αλλά και σε όποιον άλλο ενδιαφέρεται για το Ποδόσφαιρο, όχι μόνο ως άθλημα και θέαμα, αλλά ως μια………Παρτίδα Σκάκι!!

Παρομοιάζουμε εδώ δε, τον ποδοσφαιρικό αγώνα ως......

μια παρτίδα σκάκι και όχι μόνο, δεδομένου ότι το σκάκι ως παιχνίδι αλλά και ως άθλημα, αντιπροσωπεύει τη μάχη, τη στρατηγική, τη μέθοδο, την οργάνωση, με απώτερο σκοπό τη νίκη. Ταυτόχρονα, εκτός από μια παρτίδα σκάκι μπορεί να παρομοιαστεί και ως μια ιστορική μάχη «σώμα με σώμα» πριν από εκατοντάδες χρόνια….

Έτσι, στο παρόν εγχειρίδιο, θα γίνει μια προσπάθεια να αναλυθεί ένας ποδοσφαιρικός αγώνας ως ένα αντικείμενο στρατηγικής, το οποίο σχεδιαζόμενο και εφαρμοζόμενο κατά τη διάρκεια της «μάχης» - του ποδοσφαιρικού αγώνα, έχει ως κύριο στόχο την ανάδειξη των δυνάμεών μας, την αξιοποίηση προς όφελός μας των αδυναμιών του αντιπάλου, την αξιοποίηση των τυχόν ευκαιριών που παρουσιάζονται πριν ή και κατά τη διάρκεια του αγώνα και τέλος την προετοιμασία για την αποφυγή των τυχόν απειλών που υποκρύπτει η συγκεκριμένη «μάχη», ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι επιτυχές με εξασφαλισμένη τη νίκη.

Τα ζητήματα που πραγματεύεται το παρόν εγχειρίδιο αφορούν στο Ποδόσφαιρο ως άθλημα και συγκεκριμένα στον Ποδοσφαιρικό Αγώνα.

Ο Ποδοσφαιρικός Αγώνας, αποτελεί κατά μια άποψη, μια μάχη ανάμεσα σε δύο «στρατούς», τις αντίπαλες ποδοσφαιρικές ομάδες.

Και στην πραγματικότητα είναι μια μάχη, μια αναμέτρηση ανάμεσα σε δύο οργανωμένα στρατόπεδα, τα οποία, στα πλαίσια θεσμοθετημένων κριτηρίων και κανόνων, αγωνίζονται για τη νίκη. Όπως βέβαια αγωνίζονται δύο «αντίπαλοι» είτε σε μια στρατιωτική μάχη, είτε σε ένα αγώνα τένις, είτε σε μια παρτίδα σκάκι!

Κοινός σκοπός των δύο αντίπαλων ομάδων είναι αναμφισβήτητα η νίκη. Και γι’ αυτό το λόγο ο κάθε ένας απ’ αυτούς οργανώνεται, σχεδιάζει και «στήνεται» απέναντι από τον αντίπαλο έτοιμος για την αντιπαράθεση, τον αγώνα.

Είναι δε σχεδόν πάντα σίγουρο ότι νικά αυτός ο οποίος είναι καλύτερα προετοιμασμένος από τον αντίπαλο όσο αφορά στον αγωνιστικό τομέα αλλά και στον ψυχολογικό. Και λέμε ότι είναι σχεδόν πάντα σίγουρο, διότι μερικές φορές το νικηφόρο αποτέλεσμα δεν κρίνεται μόνο από την ικανότητα του αγωνιζόμενου, αλλά και από τον παράγοντα τύχη. Ακόμη περισσότερο ίσως και από τον παράγοντα διαιτητή ή και από τον παράγοντα καιρικές συνθήκες!!

Το Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα

Τις περισσότερες φορές, το πλέον σημαντικό στοιχείο το οποίο και καθορίζει το τελικό αποτέλεσμα σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα, είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα διαθέτει μία από τις δύο ομάδες.

Ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, μπορούν να αναφερθούν ορισμένα χαρακτηριστικά όπως:

Ø      Καλύτερο από πλευράς κατάρτισης, δυνατοτήτων και ικανοτήτων, προπονητή

Ø      Υπεροχή στις ατομικές μονάδες-ποδοσφαιριστές

Ø      Σύγχρονες και καλύτερα εξοπλισμένες προπονητικές εγκαταστάσεις

Ø      Υψηλές αμοιβές των ποδοσφαιριστών

Ø      Οργανωμένο δίκτυο φιλάθλων

Ø      Πειθαρχημένη ομάδα ως σύνολο, ικανή να εφαρμόσει τις κατά περίπτωση στρατηγικές

Ø      Φυσική κατάσταση ποδοσφαιριστών, ικανή να ανταπεξέλθει σε πολύ δύσκολες συνθήκες (κύρια καιρικές, ή ψυχολογικές όπως σε παιχνίδια εκτός έδρας)

Σύμφωνα με τα παραπάνω ενδεικτικά αναφερόμενα, η ομάδα που θα διαθέτει ορισμένα απ’ αυτά ή όλα τα παραπάνω ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, είναι πολύ δύσκολο ή σχεδόν ακατόρθωτο, να χάσει σε κάποιο αγώνα.

Ξεκινώντας, λοιπόν μια παρτίδα σκάκι, θεωρούμε ως «σκακιέρα» τον αγωνιστικό χώρο-γήπεδο, πάνω στην οποία είναι παρατεταγμένοι οι αντίπαλοι στρατοί: στρατιώτες, αξιωματικοί, άλογα, πύργοι, βασιλιάς, βασίλισσα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ως «βασιλιάς» νοείται ο τερματοφύλακας και η εστία. Όταν ο αντίπαλος προσβάλλει την εστία μας καταφέρνοντας το γκόλ, είναι σαν να μας προκάλεσε «ματ» νικώντας έτσι το «βασιλιά»-τερματοφύλακα. Η αντιστοιχία των θέσεων στη σκακιέρα, μπορεί να αντιστοιχηθεί με τις ανάλογες θέσεις που λαμβάνουν οι παίκτες μας στον αγωνιστικό χώρο, ανάλογα με τις δυνατότητες του κάθε ενός ξεχωριστά. Οι γρήγοροι στις κινήσεις τους παίκτες παρομοιάζονται με τα «άλογα» στο σκάκι, οι αξιωματικοί ως τους επιτελείς-οργανωτές του παιχνιδιού, οι πύργοι ως τις κύριες αμυντικές μας γραμμές, η βασίλισσα ως τον αρχηγό της ομάδας ο οποίος κατευθύνει και οργανώνει το σύνολο της ομάδας, τα στρατιωτάκια ως του παίκτες που καλούνται να υποστηρίξουν κάθε ενέργεια της ομάδας είτε αμυντική είτε επιθετική και τέλος όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο τερματοφύλακας ως ο «βασιλιάς», δεδομένου ότι είναι ο πλέον σημαντικότερος κρίκος στο σύνολο της ομάδας. Η ικανότητά του σε συνδυασμό με την πλήρη κάλυψη και υποστήριξή του, μπορεί να αποτρέψει στον αντίπαλο να προκαλέσει οποιαδήποτε ενέργεια η οποία μπορεί να καταλήξει σε «γκόλ», στοιχείο το οποίο χαρακτηρίζεται μεταφορικά και ως «ματ».

Οι αντίπαλοι τοποθετούν τους στρατιώτες, τους αξιωματικούς, τους πύργους, τα άλογα……..στις αντίστοιχες θέσεις. Αυτόματα, ο κάθε παίχτης σχεδιάζει τη στρατηγική του, μελετά τις επόμενες κινήσεις του, προσπαθεί να προβλέψει τις επόμενες κινήσεις του αντιπάλου και τις λαμβάνει υπόψη, ενώ ταυτόχρονα προσαρμόζει την τακτική και στρατηγική του ώστε να πετύχει όσο το δυνατόν γρηγορότερα το ποθητό ΜΑΤ!!

Αντίστοιχα, - κάνοντας απλές υποθέσεις, οι οποίες όμως μπορεί να ισχύουν στην πραγματικότητα, - ο προπονητής, πριν από την πραγματοποίηση ενός αγώνα, προετοιμάζεται, μελετά, σχεδιάζει την τακτική και τη στρατηγική που θα ακολουθήσει και η οποία είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στο «υλικό» που έχει στη διάθεσή του, τους παίχτες του, γνωρίζοντας τις ικανότητές τους ξεχωριστά για τον καθένα αλλά γνωρίζοντας ταυτόχρονα και την ομάδα του ως σύνολο.

Ακόμη, παίρνει υπόψη του και τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες που έχει η αντίπαλη ομάδα, προσπαθώντας να ανακαλύψει τις αδυναμίες της, ώστε να επωφεληθεί απ’ αυτές και να πετύχει τη νίκη. Όλα αυτά βέβαια που αναφέρθηκαν αμέσως προηγούμενα, θεωρητικά είναι αυτονόητα για τον κάθε προπονητή που ετοιμάζεται για τον επερχόμενο ποδοσφαιρικό αγώνα.

Μερικές όμως φορές ίσως και να μην ισχύουν τα παραπάνω για ορισμένους προπονητές, ή να ισχύουν εν μέρει. Σ’ αυτή την περίπτωση παρουσιάζεται ένα «έλλειμμα» από πλευράς προπονητή, το οποίο μπορεί να αποβεί μοιραίο για την ομάδα του (να χάσει τον αγώνα), αλλά και για τον ίδιο (να απομακρυνθεί από τη θέση του προπονητή).

Ας επιστρέψουμε και πάλι στην παρτίδα σκάκι που ξεκινήσαμε!

Στην πορεία λοιπόν του παιχνιδιού, ο κάθε παίκτης μετακινεί την κάθε δύναμη που έχει στη διάθεσή του, ανάλογα με το στρατηγικό του σχέδιο, έχοντας όμως υπόψη του ότι σε κάποια στιγμή ίσως είναι πιθανό να το αναθεωρήσει, να το μεταβάλλει ή να το καταργήσει, ανάλογα με την πορεία του παιχνιδιού. Δηλαδή, ο κάθε παίκτης, εκτός από το στρατηγικό σχέδιο που έχει καταστρώσει και προσπαθεί να εφαρμόσει, καλείται να προβλέψει, να αναγνωρίσει και να εντοπίσει πτυχές έστω του στρατηγικού σχεδίου του αντιπάλου του, ώστε να προετοιμάσει σωστά την άμυνά του, ή να οργανώσει την αιφνιδιαστική του επίθεση!

Μερικές δε φορές, στα πλαίσια του οργανωμένου στρατηγικού του σχεδίου, ο παίκτης, μεθοδεύει τη «θυσία» μιας σημαντικής του δύναμης, με σκοπό την επίτευξη ισχυρού πλήγματος κατά του αντιπάλου, ή και μερικές φορές την τελική νίκη!

Έτσι, «θυσιάζει» το άλογο, τον πύργο ή ένα αξιωματικό του….

Τελικά, εάν ο αντίπαλος του δεν αντιληφθεί την συγκεκριμένη τακτική, είναι σίγουρο ότι θα υποστεί ισχυρό πλήγμα στις δυνάμεις του, ή ακόμη και μια συντριπτική ήττα!

Εδώ, ίσως είναι εύλογο το ερώτημα του αναγνώστη, σε τι χρησιμεύουν όλα αυτά, ή πώς μπορούν να εφαρμοστούν αντίστοιχα σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα. Διότι, μπορεί εύκολα να επικαλεστεί κάποιος, ότι άλλο είναι μια παρτίδα σκάκι, και άλλο είναι ένας ποδοσφαιρικός αγώνας ο οποίος περικλείει κατά τη διάρκειά του, πάθος, δύναμη, φυσική κατάσταση, τακτικές…..

Η απάντηση στον παραπάνω συλλογισμό, βρίσκεται στη φράση:

Ναι, ένας ποδοσφαιρικός αγώνας είναι σαν μια παρτίδα σκάκι!!

Ας κάνουμε λοιπόν μια προσπάθεια να αποδείξουμε την παραπάνω «ταυτότητα»……

Ξεκινώντας από την αρχή, θα υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε στη θέση του προπονητή και είμαστε έτοιμοι για την προετοιμασία της ομάδας ώστε να δώσει νικηφόρα τον επόμενο αγώνα.

Τα βήματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθήσουμε μπορούμε να τα κατηγοριοποιήσουμε και να τα τοποθετήσουμε σε ορισμένα στάδια. Τα στάδια αυτά είναι:.....ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ.........