Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Η χειραγώγηση ολόκληρου του πλανήτη δεν είναι ένα τόσο εύκολο εγχείρημα, όσο ίσως θεωρούν οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης – ενώ η πατρίδα μας θα μπορούσε να ξεφύγει πρώτη από την παγίδα της ύφεσης, χωρίς καταστροφικές απώλειες

“Είναι πλέον εντελώς εμφανές ότι, έχουμε εισέλθει σε....

μία νέα εποχή, κεντρικό ίσως γνώρισμα της οποίας είναι οι έντονες προσπάθειες «κατάλυσης» της ελεύθερης αγοράς. Τη θέση της, ως έναν «αυτόματο μηχανισμό καθορισμού των τιμών» (με την ευρύτερη έννοια), φαίνεται πως επιδιώκουν να «καταλάβουν» επιθετικά οι κεντρικές τράπεζες – με κύριους «εκφραστές» τους στη Δύση τη Fed, καθώς επίσης την BIS.

Πίσω από τις κεντρικές τράπεζες της Δύσης ευρίσκονται οι πραγματικοί κυρίαρχοι του παιχνιδιού: οι υπερεθνικές, υπερμεγέθεις εμπορικές τράπεζες-μέτοχοι τους, ως επί το πλείστον αμερικανικές (J.P. Morgan, Goldman Sachs κλπ.). Στα πλαίσια αυτά, δεν θα ήταν λάθος να αναφερόμαστε στην εποχή της δικτατορίας των κεντρικών τραπεζών – εννοώντας βέβαια τόσο τις ίδιες, όσο και τα «χρηματοπιστωτικά θηρία», στα οποία ουσιαστικά ανήκουν

Όσον αφορά τον υπόλοιπο πλανήτη και ειδικά την Κίνα ή τη Ρωσία, πίσω από τις εκεί κεντρικές τράπεζες ευρίσκεται το δημόσιο – έχοντας «υιοθετήσει» τον κρατικό καπιταλισμό. Εδώ αναφερόμαστε πλέον σε μία εντελώς διαφορετική μορφή δικτατορίας – η οποία όμως δεν παύει να είναι δικτατορία”.

Ανάλυση

Έχοντας την πρόθεση να ασχοληθούμε με την Ελλάδα, με τη σημερινή «καθαρή θέση της», με τα προβλήματα, με τις λύσεις, καθώς επίσης με τις προοπτικές της, θεωρούμε σκόπιμο να αναφερθούμε εισαγωγικά στο «μακροοικονομικό περιβάλλον» – αφού δεν είναι ούτε μόνη της στον πλανήτη, ούτε τόσο αυτάρκης ή πανίσχυρη, οπότε ο δρόμος που θα επιλέξει οφείλει να είναι «συμβατός» με το «παγκόσμιο γίγνεσθαι».

Χωρίς να αναλωθούμε σε περιττές λεπτομέρειες, αφού έχουμε ήδη αναφερθεί σε ορισμένες καθοριστικές διεργασίες, στις τέσσερις προηγούμενες αναλύσεις μας («Ο υπόγειος παγκόσμιος πόλεμος», «Το όπλο της ενέργειας», «Το αμερικανικό πείραμα» και τα «Σενάρια παγκόσμιας σύρραξης»), θα επικεντρωθούμε σε ένα κρίσιμο, επίκαιρο θέμα: στις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων, πριν από όλα δε στο χρυσό - από την πρόσφατη εξέλιξη των τιμών του οποίου τεκμηριώνεται, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, η παντοδυναμία (δικτατορία) των κεντρικών τραπεζών.

Ειδικότερα, η «κατάρρευση» της τιμής του χρυσού κατά σχεδόν 10% εντός δύο μόνο ημερών, παρά την εξαιρετικά αυξημένη ζήτηση του, σε φυσική μορφή, στις περισσότερες αγορές (η σχέση μεταξύ αγοραστών και πωλητών τοποθετείται σήμερα στο 30:1, ενώ παρατηρούνται μεγάλες ελλείψεις σε ράβδους ή σε φημισμένα χρυσά νομίσματα), απέδειξε ότι, η ελεύθερη αγορά έπαψε πλέον να λειτουργεί – αφού η αυξημένη ζήτηση θα οδηγούσε σε μεγαλύτερες τιμές και όχι στην απότομη πτώση τους.   

Στη θέση της ελεύθερης αγοράς εισήλθαν λοιπόν οι κεντρικές τράπεζες οι οποίες, παράλληλα με τη χειραγώγηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, κυρίως με τη βοήθεια των επιθέσεων εναντίον αδύναμων χωρών (άρθρο μας), χειραγώγησαν προφανώς και την τιμή του χρυσού - κάτι όχι και τόσο δύσκολο, αφού μόλις το 5% διαπραγματεύεται στη φυσική του μορφή (το 95% αφορά «χαρτιά», τα οποία κινούνται στα χρηματιστήρια, στις αγορές παραγώγων κλπ.).   

Μεταξύ άλλων, η απίστευτη αυτή χειραγώγηση διευκολύνθηκε από τη σκόπιμη «διασπορά» ειδήσεων επηρεασμού της κοινής γνώμης - σύμφωνα με τις οποίες η Κύπρος θα πουλήσει τα αποθέματα χρυσού που κατέχει, οι υπόλοιπες ελλειμματικές οικονομίες της Ευρωζώνης θα την μιμηθούν, με στόχο τη μείωση των δημοσίων χρεών τους (κυρίως η Ιταλία, η οποία έχει στην ιδιοκτησία της περί τους 2.500 τόνους), είχε δημιουργηθεί μία τεράστια «φούσκα» κλπ.

Εν τούτοις, το αναμφισβήτητο γεγονός ότι, το κόστος εξόρυξης του χρυσού σήμερα ευρίσκεται στα 1.300 $ την ουγγιά, ενώ όλο και περισσότεροι άνθρωποι παύουν εύλογα να εμπιστεύονται τα «χάρτινα χρήματα χωρίς κανένα αντίκρισμα», «μετατρέποντας» μεγάλο μέρος των καταθέσεων ή των επενδύσεων τους σε χρυσό, δεν αιτιολογεί με κανέναν τρόπο την πτώση της τιμής του πολύτιμου μετάλλου – πόσο μάλλον την ξαφνική κατάρρευση της.

Η απλούστερη εξήγηση λοιπόν είναι το ότι, οι κεντρικές τράπεζες επιδίωξαν, σε στενή συνεργασία μεταξύ τους, να επιτύχουν τον παρακάτω «διπλό στόχο»:

(α) Να θέσουν εμπόδια στους αποταμιευτές-επενδυτές, έτσι ώστε να μην αποσύρουν τα χρήματα τους από τις τράπεζες - με απώτερο σκοπό είτε την «κατάσχεση» μέρους τους, κατά το «δεδικασμένο» της Κύπρου, είτε την αποφυγή τυχόν τραπεζικών επιθέσεων (bank run).

Πολύ περισσότερο επειδή η τραπεζική βόμβα μεγατόνων, η οποία «ελλοχεύει» στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρώπης (ανάλυση μας), θα μπορούσε κάθε στιγμή να εκραγεί – ειδικά εάν αποσύρονταν έστω και ελάχιστες ποσότητες χρημάτων, από τα «θησαυροφυλάκια» των τραπεζών.  

(β)  Να οδηγήσουν, σε συνδυασμό με τις προβλέψεις για παγκόσμια ύφεση, στην πτώση των τιμών όλων των εμπορευμάτων (λοιπά μέταλλα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο κλπ.), έτσι ώστε να επιφέρουν ένα μεγάλο πλήγμα στις χώρες παραγωγής και εξαγωγής τους - μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ν. Αφρική (τρεις εκ των BRICS), καθώς επίσης η Αυστραλία και ο Καναδάς, τα νομίσματα των οποίων είχαν αρχίσει να ανατιμώνται ραγδαία.

Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή μας, το πείραμα μάλλον πέτυχε – αφού οι τιμές όλων σχεδόν των εμπορευμάτων μειώνονται, η Ρωσία, όπως και η Βραζιλία ή ο Καναδάς, έχουν εισέλθει σε ύφεση, η ανάπτυξη της Κίνας επιβραδύνθηκε κοκ.

Φυσικά δεν πρέπει να βιαζόμαστε με τα συμπεράσματα μας, αφού η χειραγώγηση ολόκληρου του πλανήτη δεν είναι ένα τόσο εύκολο εγχείρημα, όσο ίσως θεωρούν οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης – γεγονός που «μέλει» να φανεί στους επόμενους μήνες.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ανεξάρτητα από τα παραπάνω και σε σχέση με τη χώρα μας, θεωρούμε σκόπιμο να ξεκινήσουμε την ανάλυση μας, παραθέτοντας πίνακες με τα βασικότερα οικονομικά μεγέθη της - έτσι όπως αποτυπώνονται σήμερα από τις διάφορες Υπηρεσίες της.

Παράλληλα, θα ασχοληθούμε με εκείνες τις ενέργειες, οι οποίες οφείλουν ή πρέπει να ακολουθήσουν – με στόχο να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από την παγίδα της ύφεσης και του χρέους.  

(α)  Δημόσιο χρέος

‘Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, το συνολικό χρέος μας την 31.12.2012 διαμορφώθηκε στα 305.537,33 εκ. € - εκ των οποίων τα 183.098,58 εκ. € προέρχονται από το μηχανισμό στήριξης της Ευρωζώνης. Υπενθυμίζουμε ότι, με την πρώτη σύμβαση έχουν εγκριθεί 110 δις €, ενώ με τη δεύτερη 130 δις € - συνολικά δηλαδή 240 δις €.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Κατηγορίες χρέους κεντρικής διοίκησης σε εκ. €, στις 31.12.2012

Κατηγορίες χρέους κεντρικής διοίκησης	Ποσά στις 31.12.2012	Ποσοστό
Ομόλογα και Βραχυπρόθεσμοι τίτλοι	104.654,42	34,25%
(α) Ομόλογα εσωτερικού	81.769,19	78,12%
(β) Ομόλογα εξωτερικού	4.308,23	4,11%
(γ) Λοιπά	18.577,00	17,75%
Δάνεια	200.882,91	65,75%
(α) Δάνεια μηχανισμού στήριξης	183.098,58	91,15%
(β) Λοιπά	17.784,33	8,85%
Συνολικό δημόσιο χρέος	305.537,33	100%

Σημείωση: Το ύψος των εγγυήσεων του ελληνικού δημοσίου, οι οποίες ελπίζουμε να μην «καταπέσουν»,  ανέρχεται στα 19.451,67 εκ. €

Πηγή: Δελτίο δημοσίου χρέους (minfin.gr)

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Με βάση τα δάνεια που έχουν εγκριθεί, εξασφαλίζεται η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών μας του 2013 και του 2014, οι οποίες είναι 56,1 δις € (Πίνακας IV που ακολουθεί), αφού μας οφείλονται ακόμη 56,9 δις € - με εξαίρεση το έλλειμμα του 2013 (11,2 δις €, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό), καθώς επίσης το ενδεχόμενο έλλειμμα του 2014, για τα οποία δεν γνωρίζουμε εάν έχουν προβλεφθεί «μέτρα» (λιτότητας ή δανεισμού).

Εν τούτοις, δεν φαίνεται να υπολογίζεται πλέον το ποσόν της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (49 δις €), καθώς επίσης ορισμένα άλλα (απώλειες ΟΤΑ κλπ.), έτσι όπως είχαν απεικονισθεί στο προσχέδιο του προϋπολογισμού (άρθρο μας) – γεγονός που μας δημιουργεί αρκετά μεγάλα ερωτηματικά. 

(β)  Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών

Με κριτήριο τον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί, διαπιστώνεται μία εξαιρετικά μεγάλη καλυτέρευση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της πατρίδας μας – το οποίο είναι πλέον ελάχιστα αρνητικό, αν και οφείλει να μηδενισθεί.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Προσωρινό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε εκ. €, το 11μηνο Ιανουάριος-Νοέμβριος

Μεγέθη	2011	2012
Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών*	-18.490,70	-5.049,50
Εμπορικό ισοζύγιο	-25.267,50	-18.604,70
Ισοζύγιο υπηρεσιών	14.017,70	14.270,30

* Μόλις στο -2,6% του ΑΕΠ μας, από σχεδόν -14% πριν από τη κρίση

Πηγή: ΤτΕ (Ημερησία)

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Περαιτέρω, παρά το ότι μειώθηκε σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου (εισαγωγές πλην τις εξαγωγές), έχουμε την άποψη ότι, υπάρχουν ακόμη πολλές δυνατότητες - αφού μπορούμε να περιορίσουμε τις εισαγωγές, επιμένοντας στην αγορά ελληνικών προϊόντων, καθώς επίσης να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας. Πόσο μάλλον όταν οι εξαγωγές μας είναι σχεδόν «αμελητέες», εάν κατανοήσουμε ότι, είναι οι μισές από αυτές της Πορτογαλίας, είκοσι φορές χαμηλότερες από της Ολλανδίας κοκ.

Επί πλέον αυτών, το ισοζύγιο των υπηρεσιών μπορεί να καλυτερεύσει σε μεγάλο βαθμό, μεταξύ άλλων από την άνοδο του τουρισμού μας – ο οποίος έχει τεράστιες προοπτικές, αφού δεν έχει τη δυνατότητα να μας ανταγωνιστεί καμία χώρα, με δεδομένο το φυσικό και πολιτιστικό πλούτο της χώρας μας.   

(γ)  Προϋπολογισμός

Από τον επόμενο Πίνακα (ΙΙΙ) διαπιστώνονται πολλά προβλήματα ακόμη – αφού το έλλειμμα του προϋπολογισμού μας παραμένει πολύ μεγάλο (6,1%), ενώ το πρωτογενές έλλειμμα (προ τόκων) συνεχίζει να υπάρχει και το 2013 – οπότε θα αντιμετωπίσουμε σημαντικές δυσκολίες στη χρηματοδότηση μας.       

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Μεγέθη προϋπολογισμού 2012 (εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων), προβλέψεις 2013

Μεγέθη	2012	2013
Έσοδα	52.393	51.458
% επί του ΑΕΠ	27,0%	28,1%
Δαπάνες	68.705	62.652
% επί του ΑΕΠ	35,4%	34,2%
(α) Πρωτογενείς	47.586	44.650
(β) Τόκοι	11.735	*8.900
(γ) Λοιπές	9.384	9.102
Έλλειμμα προϋπολογισμού	-16.312	-11.194
% επί του ΑΕΠ	-8,4%	-6,1%
Πρωτογενές έλλειμμα	-4.577	-2.294
% επί του ΑΕΠ	-2,4%	-1,3%
ΑΕΠ**	194.003	***183.049
Δημόσιο χρέος	305.537	****316.731
% επί του ΑΕΠ	157,49%	173,03%

* Μέσο επιτόκιο δανεισμού μας, με βάση τους τόκους, στο 2,91%

** Το ΑΕΠ ανήλθε τελικά στα 193,7 δις €, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σημειώνοντας πτώση -7,1% (208,5 δις € το 2011 κατά την ΕΛΣΤΑΤ – 206,3 δις € κατά τον προϋπολογισμό).

*** Υπολογίζεται ύφεση 5,6% (αν και δεν φαίνεται πως θα ξεπεράσει το 4,5% σύμφωνα με την ΤτΕ)

**** Το δημόσιο χρέος το 2013 θα είναι αυτό του 2012, συν το έλλειμμα του προϋπολογισμού

Πηγή: ΥΠΟΙΚ, ΕΛΣΤΑΤ

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Από την άλλη πλευρά όμως, τα έσοδα αυξάνονται ποσοστιαία ως προς το ΑΕΠ, ενώ οι δαπάνες περιορίζονται σημαντικά σε απόλυτα μεγέθη – οπότε, εάν φυσικά επιβεβαιωθούν στην πράξη οι αριθμοί, η εικόνα καλυτερεύει αρκετά.   

Βέβαια, εάν καταφέρναμε να περιορίσουμε την ύφεση, μέσω της αύξησης κυρίως των εξαγωγών μας, θα άλλαζε εντελώς η εικόνα – ενώ είναι απολύτως εφικτό, όπως θα αναφέρουμε στη συνέχεια. 

(δ)  Τοκοχρεολύσια

Όπως διαπιστώνουμε, η κατανομή των δόσεων αποπληρωμής των δανείων μας, οι οποίες απεικονίζονται στον Πίνακα IV, είναι πολύ καλύτερη, από αυτήν που υπήρχε στο παρελθόν και η οποία ήταν ένας από τους βασικούς λόγους της χρεοκοπίας της χώρας μας.

ΠΙΝΑΚΑΣ IV: Χρονοδιάγραμμα λήξης χρέους κεντρικής διοίκησης σε δις € (δόσεις αποπληρωμής)

Έτος	Ποσόν	Έτος	Ποσόν	Έτος	Ποσόν
13	31,2	21	3,4	29	6,9
14	24,9	22	5,1	30	6,9
15	16,1	23	7,8	31	6,7
16	6,8	24	8,6	32	6,7
17	7,4	25	7,3	33	6,8
18	3,1	26	8,0	34	9,5
19	7,1	27	8,0	35	9,3
20	3,3	28	7,3	36-57	97,3
Σύνολα	99,9		55,5		150,1

Σημείωση: Πρόβλημα παρουσιάζεται το 2037 (14,4 δις), το 2038 (13,6 δις) και το 2039 (14,6 δις). Σε όλα τα υπόλοιπα έτη (με εξαίρεση το 2013 και 2014, όπου όμως χρηματοδοτούμαστε – πρόβλημα μόνο το 2015), η κατανομή είναι καλύτερη

Πηγή: Δελτίο δημοσίου χρέους

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Εν τούτοις, δεν πρέπει να ξεχνάμε το μεγάλο πρόβλημα των ασφαλιστικών μας ταμείων – τα οποία όπως λέγεται θα καταστραφούν, εάν δεν συμμετέχουν στην αύξηση κεφαλαίου της Εθνικής Τράπεζας, αφού αποτελούν τους βασικούς μετόχους της (συμμετοχή περί το 16%).   

Σε κάθε περίπτωση, εάν απαιτηθεί η βοήθεια τους από το δημόσιο, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει με τις δανειακές της υποχρεώσεις – εκτός εάν «φιλοτιμηθεί» η Γερμανία να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της (κυρίως το πολεμικό δάνειο).      

Ο ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Με βάση όλα όσα αναλύσαμε, φαίνεται πως μόνο εάν καταφέρουμε να ξεφύγουμε άμεσα από την ύφεση, κυρίως αυξάνοντας τις εξαγωγές μας, θα ήταν δυνατόν να γίνουν «βιώσιμα» τα οικονομικά μας μεγέθη.

Κάτι τέτοιο φυσικά προϋποθέτει την εξυγίανση του τραπεζικού μας κλάδου – έτσι ώστε αφενός μεν να χρηματοδοτηθεί η παραγωγική μας βάση, αφετέρου να μην επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός μας, οδηγώντας μας σε πολύ μεγάλα αδιέξοδα.

Εάν όμως ο προϋπολογισμός επιβαρυνθεί με τη «διάσωση» των τραπεζών μας, καθώς επίσης με την εξυγίανση των ασφαλιστικών ταμείων, ποσά που ίσως ξεπεράσουν τα 70 δις €, τότε το δημόσιο χρέος μας θα ανέλθει στα 387 δις € περίπου – οπότε στο 210% του ΑΕΠ του 2013 (183 δις €). Εάν παράλληλα «εκπέσουν» οι εγγυήσεις του δημοσίου (19 δις €), τότε το χρέος μας θα διαμορφωθεί στο αστρονομικό ποσόν των 406 δις € ή στο 222% του ΑΕΠ του 2013.  

Το ύψος αυτό, με ή χωρίς τις εγγυήσεις, θα ήταν εντελώς μη βιώσιμο, με αποτέλεσμα τη χρεοκοπία της Ελλάδας – ένα ενδεχόμενο που δυστυχώς δεν μπορούμε να αποκλείσουμε σήμερα, όσο και αν μας προβληματίζει. Πόσο μάλλον όταν δεν βλέπουμε καθόλου πιθανή τη χρηματοδότηση του αφού, εξ όσων τουλάχιστον γνωρίζουμε, δεν έχουν ληφθεί κανενός είδους προληπτικά μέτρα.     

Συνεχίζοντας, με τις μεγάλες επιφυλάξεις που αναφέραμε, ο προϋπολογισμός μας θα μπορούσε να διαμορφωθεί στα επόμενα έτη ως εξής:

ΠΙΝΑΚΑΣ V: Υποθετικά μεγέθη προϋπολογισμού 2013, 2014, 2015

Μεγέθη	2013	2014	2015
Έσοδα	54.514	55.604	57.828
% επί του ΑΕΠ	28,1%	28,1%	28,1%
Δαπάνες	62.652	62.652	62.652
% επί του ΑΕΠ	32,3%	31,7%	30,4%
Έλλειμμα προϋπολογισμού	-8.138	-7.048	-4.824
% επί του ΑΕΠ	-4,2%	-3,6%	-2,3%
ΑΕΠ	194.000	*197.880	**205.795
Δημόσιο χρέος	313.675	320.723	325.547
% επί του ΑΕΠ	161,69%	162,00%	158,00%

* 2% ανάπτυξη ** 4% ανάπτυξη

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Στον Πίνακα V έχουμε διατηρήσει σταθερό το ποσοστό των εσόδων ως προς το ΑΕΠ, σταθερές τις δαπάνες ως απόλυτο μέγεθος, καθώς επίσης μηδενική ανάπτυξη (και μηδενική ύφεση) – προϋποθέσεις που έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε, χωρίς ιδιαίτερες προσπάθειες (ειδικά εάν σκεφθούμε ότι το ΑΕΠ μας το 2011 ήταν 208,5 δις €, ενώ στοχεύουμε μόλις στα 194 δις €).

Εάν τώρα καταφέρουμε να αναπτυχθούμε με 2% το 2014 (ελάχιστο ποσοστό, μετά από πέντε συνεχή χρόνια ύφεσης, όπου η κατανάλωση διατηρήθηκε αρνητική, η ανεργία γιγαντώθηκε κοκ), καθώς επίσης με 4% το 2015, το δημόσιο χρέος μας θα άρχιζε να μειώνεται – οπότε θα ήταν εκ των πραγμάτων βιώσιμο.

Φυσικά το δημόσιο χρέος θα μπορούσε να μειωθεί πολύ περισσότερο, εάν ιδιωτικοποιούσαμε μέρος της ιδιωτικής μας περιουσίας, σε σωστές τιμές – σε καμία περίπτωση φυσικά τις κοινωφελείς, τις κερδοφόρες μονοπωλιακές, καθώς επίσης τις στρατηγικές μας επιχειρήσεις (θα ήταν σίγουρα έγκλημα αφού, μεταξύ άλλων, θα «έσβηνε» εντελώς τις όποιες μελλοντικές μας προοπτικές).  

Είναι προφανές δε ότι, εφόσον αντιστρεφόταν η αρνητική τάση στην οικονομία μας, θα σταματούσε σχεδόν αμέσως η καταστροφική «απομόχλευση» των πάντων (αξίες οικοπέδων, ακινήτων, χρηματιστήριο κλπ.) – οπότε θα επιταχυνόταν η ανάπτυξη, όσο ίσως δεν φανταζόμαστε.  

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Το θέμα των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες δεν οδηγήθηκαν στη χρεοκοπία επειδή έκαναν λάθη, αλλά λόγω του εγκληματικού PSI, σε συνδυασμό με την ύφεση που προκάλεσε ο καταστροφικός χειρισμός της κρίσης χρέους εκ μέρους των κυβερνήσεων μας, οφείλουμε να το δούμε από μία εντελώς διαφορετική οπτική γωνία.

Ειδικότερα, εάν επανερχόταν εκείνες οι καταθέσεις, οι οποίες «φυγαδεύτηκαν» στο εξωτερικό (περί τα 100 δις €), καθώς επίσης εάν επέστρεφε η Ελλάδα στην ανάπτυξη, αφενός μεν οι τράπεζες θα έπαυαν να έχουν τόσο μεγάλες ανάγκες χρηματοδότησης από την ΕΚΤ, αφετέρου θα σταματούσαν οι «υπερβολές» με το ποσοστό των επισφαλειών στους ισολογισμούς τους (κόκκινα δάνεια).

Αυτό θα συνέβαινε «αξιωματικά», επειδή η χώρα μας δεν χαρακτηρίσθηκε ποτέ από μία φούσκα ακινήτων του μεγέθους της Ισπανίας, της Ολλανδίας  ή της Ιρλανδίας - ενώ τα δάνεια των τραπεζών ήταν της τάξης του 110% του ΑΕΠ, όταν σε άλλες χώρες είναι κατά πολύ υψηλότερα.

Παράλληλα, η διαδικασία της «απομόχλευσης» θα αντιστρεφόταν, με αποτέλεσμα να αυξανόταν ραγδαία η κερδοφορία των τραπεζών – χωρίς να χρειαζόταν να «αφελληνισθούν» άδικα. Στα πλαίσια αυτά, θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε τον Πίνακα VI, από τον οποίο φαίνεται η υπερβολή στις αποτιμήσεις τους – με δεδομένα τα τεράστια περιουσιακά στοιχεία πολλών από αυτές, την ισχύ τους σε άλλες χώρες (Α. Ευρώπη) κοκ. 

ΠΙΝΑΚΑΣ VI: Χρηματιστηριακή αξία ορισμένων τραπεζών μας, με ημερομηνία τις 19. Απριλίου του 2013, σε εκ. €

Τράπεζα	Χρηματιστηριακή Αξία
Εθνική Τράπεζα	615
Alpha Bank	441
Τράπεζα της Ελλάδος	269
Τράπεζα Πειραιώς	228
Eurobank	133
Αττικής	40

Πηγή: Capital

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα VI, οι αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών είναι κάτι περισσότερο από υπερβολικά χαμηλές – ακόμη και με δεδομένη τη αρνητική καθαρή θέση ορισμένων, για τους λόγους που αναφέραμε.

Αρκεί δε να επισημάνει κανείς ότι, τα ετήσια κέρδη πολλών από αυτές, πριν την κρίση, ήταν υπερδιπλάσια της σημερινής αξίας αγοράς τους, για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στην πατρίδα μας – μεταξύ άλλων, πως μεθοδεύεται ο «αφελληνισμός» τους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, χρειαζόμαστε περισσότερη αυτοπεποίθηση -  αφού χωρίς αυτοπεποίθηση δεν θα βρούμε τη σωστή λύση, η οποία δεν είναι μόνο «τεχνικό ζήτημα». Παράλληλα, οφείλουμε να υπενθυμίζουμε συνεχώς στον μερκαντιλιστή «εταίρο» μας ότι, τουλάχιστον η Ελλάδα έκανε μεν πολλά λάθη στο παρελθόν, αλλά δεν σκότωσε κανέναν.

Απλούστερα, δεν οδήγησε τον κόσμο σε δύο παγκόσμιους πολέμους όπως η Γερμανία, για τους οποίους, αντί να τιμωρηθεί, βοηθήθηκε από τις Η.Π.Α. για να ανακάμψει - ταυτόχρονα με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους των οφειλών της, τη αποπληρωμή των υπολοίπων με «ρήτρα εξαγωγών» κλπ.

Σε γενικές γραμμές δε, πρέπει να υποχρεώσουμε την Ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει επιτέλους τις ευθύνες της, επιτυγχάνοντας τα παρακάτω:

(α) Ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, παράλληλα με την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους μας - καθώς επίσης εφικτά, όσον αφορά το χρόνο αποπληρωμής τους, τοκοχρεολύσια. Φυσικά οφείλουν να παραμείνουν στην ιδιοκτησία του δημοσίου οι στρατηγικές, οι μονοπωλιακές κερδοφόρες και οι κοινωφελείς επιχειρήσεις – ενώ όλες οι υπόλοιπες πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν.

(β)  Αναμόρφωση της δημόσιας διοίκησης, με στόχο την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας (διευκόλυνση στο άνοιγμα και κλείσιμο των επιχειρήσεων, σταθερό φορολογικό περιβάλλον, σταθερό οικονομικό πλαίσιο κλπ.), καθώς επίσης τον εξορθολογισμό του φορολογικού μηχανισμού.

(γ)  Καθοδήγηση και κίνητρα ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα, έτσι ώστε να αυξηθεί το ΑΕΠ και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας (γεωργία, τουρισμός, ναυτιλία, διαδίκτυο, λοιπές υπηρεσίες)

(δ)  Εξασφάλιση των προϋποθέσεων της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με τις δικές τους δυνάμεις, σε συνδυασμό με την απ’ ευθείας βοήθεια τους από το ESM, χωρίς να χρειαστεί να αφελληνισθούν. Τα χρήματα για την απαιτούμενη αύξηση των κεφαλαίων τους, εκ μέρους των μετόχων τους (10%), υπάρχουν – αφού συνολικά δεν ξεπερνούν τα 4 δις €, έναντι άνω των 170 δις € ιδιωτικών καταθέσεων.

(ε)  Καταπολέμηση της φοροαποφυγής των πολυεθνικών (με ειδικό φόρο επί του τζίρου) - παράλληλα με την εγκατάσταση ενός λειτουργικού Κράτους Δικαίου, καθώς επίσης με τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων από τη Γερμανία (περί τα 160 δις € το ελάχιστο).

Η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις για να τα καταφέρει, αρκεί η κυβέρνηση να χειρισθεί σωστά τα προβλήματα της, καθώς επίσης να επιλυθεί το κεντρικό της πρόβλημα: η έλλειψη της εμπιστοσύνης των Πολιτών προς την Πολιτεία και τους πάσης φύσεως Θεσμούς της.

Εάν μηδενισθεί το τεράστιο αυτό «έλλειμμα» της πατρίδας μας, όχι μόνο θα ξεφύγουμε από την κρίση, αλλά και θα «αναδειχθούμε» στην ωραιότερη, στην πλουσιότερη, καθώς επίσης στην πιο πολιτισμένη χώρα της Ευρώπης. Αν μη τι άλλο, το οφείλουμε τόσο στους προγόνους μας, όσο και στα παιδιά μας – γενικότερα, σε όλες προηγούμενες, κυρίως δε στις επόμενες γενιές των Ελλήνων.   

Βασίλης Βιλιάρδος