Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

BBC: Λετονικά οικονομικά «μαθήματα» για την Ελλάδα




Δημοσίευμα του BBC σχετικά με «μαθήματα» τα οποία θα μπορούσαν να ληφθούν από την Ελλάδα στον τομέα της οικονομίας από τη Λετονία.
Όταν η Γκρέτα Γκορτσούκο έχασε τη δουλειά της στην τηλεόραση και αποφάσισε να ανοίξει καφετέρια πέρυσι, στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, οι φίλοι της την θεώρησαν τρελή, καθώς η Λετονία ήταν μία από τις χώρες που χτυπήθηκαν βαρύτερα από την.....
οικονομική κρίση, με την οικονομία της να συρρικνώνεται δραματικά και την ανεργία να αγγίζει το 23%.
Ωστόσο, η καφετέριά της είναι απλά μία από τις πολλές επιτυχημένες καφετέριες που έχουν εμφανιστεί στο κέντρο της Ρίγας- όχι ακριβώς αυτό που θα περίμενε κανείς από μία χώρα εν μέσω αυστηρής λιτότητας.
Η Γκορτσούκο λέει ότι ακριβώς λόγω της κρίσης κατάφερε να ανοίξει την καφετέριά της, καθώς σε καμία περίπτωση δεν θα είχε καταφέρει να κάνει κάτι τέτοιο κατά τα χρόνια των διψήφιων ποσοστών ανάπτυξης, πριν το 2008.
«Θα ήταν αδύνατον να τα καταφέρουμε, καθώς τα ενοίκια θα ήταν εξαιρετικά υψηλά, οι μισθοί το ίδιο και στο τέλος θα αναγκαζόμασταν να κλείσουμε μετά από ένα- δύο μήνες» λέει σχετικά, συμπληρώνοντας πως λόγω της κρίσης τα ενοίκια για μικρές επιχειρήσεις έχουν μειωθεί πολύ, κάτι που επιτρέπει σε πολλούς να ξεκινήσουν τη δική τους με μικρό κεφάλαιο.
Ως κινητήρια δύναμη πίσω από το «κύμα λιτότητας» θεωρείται ο πρωθυπουργός Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος ανέλαβε το 2009, μετά την κατάρρευση της προηγούμενης κυβέρνησης και προχώρησε σε σκληρότατες περικοπές στον προϋπολογισμό: τα υπουργεία μειώθηκαν κατά 1/3, οι δημόσιες υπηρεσίες μειώθηκαν στο μισό και οι μισθοί στο δημόσιο τομέα μειώθηκαν κατά 25% κατά μέσο όρο (υπήρξαν περιπτώσεις δασκάλων που είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται κατά 70%).
Τα μέτρα αμφισβητήθηκαν από πολλούς, με αρκετούς οικονομολόγους να κατηγορούν τον πρωθυπουργό ότι στραγγαλίζει την οικονομία, αποκλείοντας κάθε δυνατότητα για ανάπτυξη. Ωστόσο, ο Ντομπρόβσκις δήλωσε στο BBC ότι η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται ξανά, ακριβώς λόγω των μέτρων, καθώς η οικονομική σταθερότητα είναι απαραίτητη για την επίτευξη ανάπτυξης.
«Ακούγεται πολύ συχνά το επιχείρημα για την κρίση της ευρωζώνης ότι δεν είναι καλή ιδέα να αυξάνονται οι φόροι και να μειώνονται τα έξοδα κατά τη διάρκεια της ύφεσης, καθώς απλά επιδεινώνεται η κατάσταση, οπότε ας περιμένουμε μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση και ας προχωρήσουμε αργότερα…δυστυχώς αυτή η λογική δεν λειτουργεί, καθώς, αν έχεις ήδη οικονομικά προβλήματα, οι χρηματαγορές δεν 'ηρεμούν' και εν τέλει δεν σταθεροποιείται η οικονομία» λέει σχετικά.
Ο Ντομπρόβσκις προβλέπει ανάπτυξη 5% φέτος, ενώ οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί κατά 30% και η βιομηχανική παραγωγή κατά 14%. Ο ίδιος θεωρεί πως το «κλειδί» ήταν η αμεσότητα της λήψης των μέσων και των περικοπών. «Πείθεις τις χρηματαγορές ότι σκοπεύεις πραγματικά να προχωρήσεις σε μεταρρυθμίσεις και σταθεροποιείς την κατάσταση. Είναι σημαντικό να βλέπει ο κόσμος φως στο τέλος του τούνελ…όταν οι μεταρρυθμίσεις αυτές γίνουν, ο κόσμος προσαρμόζεται. Και τουλάχιστον ξέρουν τι να περιμένουν και δεν ανησυχούν ότι θα έρθουν χειρότερα».
Τα μέτρα σίγουρα δεν ήταν δημοφιλή, αλλά υπήρξε μόνο μία μεγάλη διαδήλωση, εν αντιθέσει με την Ελλάδα, όπου οι διαμαρτυρίες κατά περιόδους ήταν σχεδόν καθημερινές.
Ο Ντάουνις Άουερς, πολιτικός επιστήμονας του πανεπιστημίου της Λετονίας, λέει ότι αυτή η στωικότητα προκύπτει μάλλον από το τραυματικό παρελθόν της χώρας, καθώς είναι ακόμα πολλοί αυτοί που θυμούνται ακόμα χειρότερες οικονομικές καταστάσεις, μετά την πτώση της ΕΣΣΔ.
«Είκοσι χρόνια πριν, ο πληθωρισμός ανέβαινε ανεξέλεγκτα, και το 1992 είχε φτάσει σχεδόν στο 1000%. Οι μισθοί στο δημόσιο καθυστερούσαν για μήνες και τα επιδόματα ήταν ανύπαρκτα…δεν ισχύει κάτι τέτοιο στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου ο κόσμος έχει μάθει να βασίζεται στο κράτος. Είχαν σταθερή οικονομική ανάπτυξη από το 1970. Και ξαφνικά το κράτος αποτυγχάνει, και αυτοί βγαίνουν στους δρόμους. Οι Λετονοί, από την άλλη, δεν περιμένουν τίποτα από το κράτος».
Ωστόσο, το ανθρώπινο κόστος των περικοπών είναι ξεκάθαρο: η ανεργία παραμένει στο 16%, περισσότερο από ότι στην Ελλάδα, ενώ πολλοί από αυτούς που εργάζονται θεωρούν ότι οι μισθοί είναι πολύ χαμηλοί για να επιβιώσει κανείς.
«Τα τελευταία δύο χρόνια, 200.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, και πολλά νοικοκυριά έχουν βαριά χρέη τα οποία είναι ανίκανα να αποπληρώσουν» λέει ο οικονομολόγος Αλφ Βανάγκς. «Μεγάλος είναι ο αριθμός αυτών που βρίσκονται στα πρόθυρα της φτώχειας…η Λετονία πρακτικά δεν έχει συνδικάτα, οπότε δεν υπάρχει πολιτική αντίσταση στα μέτρα εδώ. Στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία υπάρχουν ισχυρά συνδικάτα. Οπότε δεν μπορεί να γίνει το ίδιο».
Το κύριο μάθημα, κατά τον Άουερς, για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες, είναι η δικαιοσύνη: «Στη Λετονία επηρεάστηκαν όλοι. Δεν ήταν μόνο οι χαμηλόβαθμοι δημόσιοι υπάλληλοι. Ήταν και ο πρωθυπουργός. Όλοι είδαν τους μισθούς τους να πέφτουν και η κυβέρνηση άφησε τα μεγάλα γραφεία. Όταν η κοινωνία βλέπει ότι οι περικοπές τους αγγίζουν όλους, είναι πιο 'εύπεπτο'».
Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι ότι η Λετονία μπορεί να επιστρέψει σε ύφεση λόγω των προβλημάτων στην Ευρωζώνη, με πολλούς να αμφισβητούν τις προβλέψεις περί ανάπτυξης 5% καθώς και την επιμονή για σύνδεση του λετονικού νομίσματος με το ευρώ (βασική πολιτική της κυβέρνησης, καθώς αποτελεί προϋπόθεση για την είσοδο στο ευρώ το 2014). Ωστόσο, αυτό αφαιρεί την επιλογή της υποτίμησης, ενώ αμφισβητείται και η σοφία της εισόδου σε μία νομισματική ένωση εν μέσω κρίσης. Παρόλα αυτά, ο Ντομπρόβσκις έχει επιβιώσει πολιτικά, κερδίζοντας εκλογές απέναντι σε πολιτικούς που υπόσχονταν να τερματίσουν τη λιτότητα. Το εκλογικό σώμα φαίνεται να εμπιστεύεται κάποιον ο οποίος είναι οικονομολόγος και παρουσιάζει μία μη χαρισματική μεν, πρακτική, ξεκάθαρη και ειλικρινή δε, εικόνα, έχοντας αγανακτήσει με τους διεφθαρμένους ολιγάρχες του παρελθόντος, δείχνοντας μία προτίμηση προς την «πικρή αλήθεια» παρά τις μη ρεαλιστικές υποσχέσεις.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από BBC

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου