ΤτΕ: Βαθύτερη ύφεση κοντά στο 5% το 2012

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος μιλάει στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση Τράπεζας της Ελλάδος-Έκθεση διοικητή για το 2011, στο κεντρικό κτίριο της τράπεζας.

Το μήνυμα ότι η χώρα βρίσκεται σε ευνοϊκότερη θέση, με τη δυνατότητα να λάβει αποτελεσματική δράση, αλλά με το ιστορικό διακύβευμα να είναι, ακόμη, «ζωντανό», απέστειλε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γιώργος Προβόπουλος στην 79η Ετήσια Γενική Συνέλευση των Mετόχων. Η έξοδος από την .....κρίση θα εξαρτηθεί, αποκλειστικά, από τη βούληση και την ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει την ιστορική πρόκληση, εκτιμά ο κ. Προβόπουλος, ο οποίος και δήλωσε πως η εξέλιξη της ύφεσης και της ανεργίας ήταν δυσμενέστερη της αναμενόμενης.
«Το ιστορικό διακύβευμα παραμένει και είναι καίριο», υπογράμμισε ο Διοικητής της Τράπεζας και έθεσε το δίλλημα: Συντεταγμένη και επίπονη προσπάθεια για την ανασυγκρότηση της οικονομίας εντός της ζώνης του ευρώ με τη συμπαράσταση των εταίρων μας ή άτακτη οπισθοδρόμηση, οικονομική και κοινωνική, δεκαετίες πίσω, που θα οδηγούσε τελικά τη χώρα εκτός της ζώνης του ευρώ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βαθύτερη ύφεση και εκτίναξη της ανεργίας πάνω από το 19% προβλέπει για το 2012 η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), στην ετήσια έκθεσή της για την ελληνική οικονομία που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Ο κ. Προβόπουλος αναθεώρησε την εκτίμησή του για τη φετινή μείωση του ΑΕΠ κατά 4,5%, εκτιμώντας πλέον ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ θα πλησιάσει το 5%, ενώ προβλέπει επάνοδο στην ανάπτυξη από τα τέλη του 2013, αλλά εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει και να εξασφαλίσει βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία, με την εφαρμογή συγκεκριμένων πολιτικών και αξιοποίηση κοινοτικών πόρων και συγκριτικών πλεονεκτημάτων.Ο διοικητής της ΤτΕ δήλωσε ότι η χώρα πρέπει να εφαρμόσει με συνέπεια τις διαρθρωτικές αλλαγές και την δημοσιονομική προσαρμογή που έχει συμφωνήσει με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), προκειμένου να επιτευχθεί η ανάκαμψη της οικονομίας.
«Για να προχωρήσουν οι αλλαγές αυτές, ναίνεση στην κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις», ανέφερε ο κ. Προβόπουλος στην ομιλία του στο πλαίσιο της ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων της κεντρικής τράπεζας. Προειδοποίησε, επίσης, ότι η χώρα κινδυνεύει να οδηγηθεί εκτός Ευρωζώνης, ν τηρήσει πιστά τις δεσμεύσεις της, ιδιαίτερα μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να υποχωρήσει στο 7,5% του ΑΕΠ περίπου φέτος από 9,8% πέρυσι, ενώ η ανεργία θα ξεπεράσει το 19%. Παράλληλα, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί και άλλο και να φτάσει κοντά στο 1,2% φέτος, ενώ ενδέχεται να υποχωρήσει κάτω από το 0,5% τον επόμενο χρόνο.
Αναφερόμενος στις τράπεζες, ο Προβόπουλος είπε ότι λόγω της κρίσης και του αποκλεισμού τους από τις διεθνείς αγορές, οι καταθέσεις έχουν μειωθεί περισσότερο από 70 δις ευρώ από τα τέλη του 2009 έως τον Φεβρουάριο του 2012. Η ενδυνάμωση, ωστόσο, των τραπεζών θα συμβάλει στη βελτίωση των προοπτικών της οικονομίας. «Ο κύριος παράγοντας που θα επιτρέψει τη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών είναι η ισχυροποίηση και ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματος, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη», ανέφερε ο κεντρικός τραπεζίτης.

Προβλέψεις των βασικών μεγεθών για το 2012«Οι διαθέσιμοι βραχυχρόνιοι δείκτες για τους πρώτους μήνες του 2012 υποδηλώνουν ότι η ύφεση στη χώρα θα συνεχιστεί και εφέτος», εκτιμάται, σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας.
Αναλυτικότερα:

• Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ θα πλησιάσει το 5%, δηλαδή η ύφεση θα είναι λιγότερο έντονη από ό,τι το 2011, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι τα μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα θα εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση.
• Το μέσο ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί εφέτος σε σύγκριση με το 2011 και θα υπερβεί το 19%, έναντι 17,7% πέρυσι.
• Η αναμενόμενη το 2012-13 μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, σε συνδυασμό και με την προβλεπόμενη εξέλιξη των τιμών, οδηγεί σε αισθητή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, που θα συμβάλει σε άνοδο των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών. Ειδικότερα, εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2012 θα έχουν ανακτηθεί τα 2/3 έως 3/4 της συνολικής απώλειας της ανταγωνιστικότητας κόστους της περιόδου 2001-2009. Επιπλέον, εντός του 2013 θα έχει ανακτηθεί πιθανόν ολόκληρη η απώλεια.
• Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να υποχωρήσει από 9,8% του ΑΕΠ το 2011 στο 7,5% περίπου το 2012, ενώ η υποχώρηση θα συνεχιστεί και τα επόμενα έτη.
• Τέλος, η πτωτική τάση του πληθωρισμού συνεχίζεται το 2012 και ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 1,2%. Το 2013 ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω, ενδεχομένως και κάτω από το 0,5%.

«Δύο χρόνια μετά το πρώτο Μνημόνιο, βρισκόμαστε σήμερα μπροστά σε μια νέα πρόκληση, ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον της χώρας. Παρά την πρόοδο που συντελέστηκε, οι ολιγωρίες, οι καθυστερήσεις και η ύφεση, κατά το ενδιάμεσο διάστημα, επιδείνωσαν τη δυναμική του δημόσιου χρέους και κατέστησαν αναπόφευκτη τη νέα συμφωνία χρηματοδοτικής στήριξης. Η νέα συμφωνία και το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής διαμορφώνουν ευνοϊκότερες συνθήκες για τη συνέχιση της προσπάθειας και αποτελούν έμπρακτη απόδειξη της βούλησης των εταίρων μας να τη στηρίξουν. Από την άλλη πλευρά, το διεθνές περιβάλλον παραμένει ρευστό και εξακολουθεί να επικρατεί αβεβαιότητα για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας και την εξέλιξη της κρίσης χρέους στις ευρωπαϊκές οικονομίες», δήλωσε ο κ. Προβόπουλος.

«Αυτά τα αντικειμενικά δεδομένα στο εσωτερικό και το εξωτερικό δεν επιτρέπουν καμία χαλάρωση ή εφησυχασμό. Για να αξιοποιηθεί η νέα ευκαιρία, πρέπει τώρα να εφαρμοστούν, χωρίς χρονοτριβή, όσα έχουν συμφωνηθεί και να καλυφθούν τα κενά που άφησαν οι καθυστερήσεις των προηγούμενων ετών. Για την έξοδο από την κρίση δεν υπάρχει εύκολος δρόμος. Η προσαρμογή πρέπει να συνεχιστεί με αποφασιστικότητα», συμπλήρωσε.

Αναφερόμενος στις λαθεμένες πολιτικές που ακολουθήθηκαν, συμπέρανε ολιγωρίες και παρελκυστική τακτική που πολλαπλασίασαν το κόστος της προσαρμογής. «Η δανειακή σύμβαση και η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, που συνεπάγεται σημαντική μείωσή του, κλείνουν μια φάση της κρίσης. Με τη βοήθεια των εταίρων, με προσπάθεια και υψηλό κόστος πραγματοποιήθηκαν αλλαγές που ήταν σημαντικές, αλλά ανεπαρκείς σε σχέση με το μέγεθος του οικονομικού προβλήματος», σημείωσε. «Γι' αυτό, μετά το πρώτο Μνημόνιο χρειάστηκαν αλλεπάλληλες αναθεωρήσεις των στόχων του προγράμματος. Οι αναθεωρήσεις θα είχαν αποφευχθεί, αν είχαμε εξ αρχής αποδεχθεί τη δική μας απόλυτη ευθύνη. Δηλαδή την ευθύνη ότι πρέπει να αλλάξουμε πορεία, γιατί το στρεβλό πρότυπο ανάπτυξης που ακολουθούσαμε είχε πλέον καταρρεύσει. Αυτό δεν συνέβη ή τουλάχιστον δεν συνέβη στον απαιτούμενο βαθμό. Το Μνημόνιο, το οποίο περιλάμβανε αλλαγές που έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί προ πολλού, αντιμετωπίστηκε αμυντικά, θεωρούμενο ως έξωθεν επιβολή. Η τακτική όμως αυτή είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: πολλαπλασίασε το κόστος, βάθυνε και παρέτεινε την ύφεση», τόνισε.

«Οι αντικειμενικές δυνατότητες υπάρχουν», κατά τον κ. Προβόπουλο και είναι οι εξής:

• Η αναδιάρθρωση του χρέους μειώνει σημαντικά το ύψος των δανειακών υποχρεώσεων, διευκολύνοντας τη δημοσιονομική προσαρμογή.
• Η δανειακή σύμβαση και το οικονομικό πρόγραμμα που τη συνοδεύει ψηφίστηκαν από τη Βουλή με μεγάλη πλειοψηφία.
• Το δημοσιονομικό έλλειμμα παραμένει μεν υψηλό, έχει όμως περιοριστεί σημαντικά. Η επιδιωκόμενη επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2013 είναι τώρα εφικτή.
• Έχουν συνειδητοποιηθεί ευρύτερα από την κοινωνία η κρισιμότητα της κατάστασης και η ανάγκη ριζοσπαστικών αλλαγών για να παραμείνει η χώρα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
• Το τραπεζικό σύστημα επέδειξε αντοχές σε μια δύσκολη περίοδο και σήμερα προσβλέπει στην ανασυγκρότησή του, που θα του επιτρέψει να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά προς όφελος της οικονομίας.

Η ύφεση και η ανεργία εξελίχθηκαν δυσμενέστερα από ό,τι αναμενόταν

• Η οικονομική ύφεση που άρχισε το 2008 συνεχίζεται αμείωτη. Το 2011 το πραγματικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά 6,9%. Η κατάσταση επιδεινώθηκε το δ΄ τρίμηνο, αντανακλώντας, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι η αβεβαιότητα παρέμενε αυξημένη. Στην υποχώρηση του ΑΕΠ συνέβαλε η μείωση τόσο της κατανάλωσης όσο και των επενδύσεων. Η πτώση μάλιστα των επενδύσεων υπερέβη το 20%.
• Στην επιδείνωση του ΑΕΠ το δ΄ τρίμηνο του 2011 συνετέλεσε και η ανακοπή της ανοδικής πορείας των εξαγωγών αγαθών, ύστερα από τέσσερα τρίμηνα συνεχούς αύξησης. Έτσι, κατά μέσο όρο το 2011 οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν, αλλά βραδύτερα απ' ό,τι το 2010 (3,6% έναντι 5,4%). Η υποχώρηση των εξαγωγών το δ΄ τρίμηνο εκτιμάται ότι αντανακλά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στους εμπορικούς μας εταίρους, αλλά και τη δυσχερέστερη πρόσβαση των εξαγωγικών επιχειρήσεων σε τραπεζικές και εμπορικές πιστώσεις.
• Όσον αφορά τις εξελίξεις στην πλευρά της προσφοράς, σημειώνεται η μεγάλη μείωση του προϊόντος στο δευτερογενή τομέα (σχεδόν διπλάσια απ' ό,τι τον προηγούμενο χρόνο: -12% έναντι -6,1%). Εντεινόμενη ήταν η πτώση και στον τριτογενή τομέα (-5,9% έναντι -3,1%). Αντίθετα, το προϊόν του αγροτικού τομέα αυξήθηκε κατά 2,5%, λόγω όμως του μικρού μεγέθους του τομέα επηρέασε ελάχιστα το ρυθμό μείωσης του συνολικού ΑΕΠ.
• Η κάμψη της παραγωγής ήταν η κυριότερη αιτία της καθαρής απώλειας 300 περίπου χιλιάδων θέσεων εργασίας και της διόγκωσης του αριθμού των ανέργων κατά σχεδόν 250 χιλιάδες άτομα.
• Οι συνθήκες στο χρηματοπιστωτικό τομέα επιδεινώθηκαν. Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος υποχωρεί συνεχώς από το 2008, έγινε αρνητικός το 2011. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εν μέρει στη μείωση της ζήτησης δανειακών κεφαλαίων λόγω της ύφεσης. Σημαντικό ρόλο όμως διαδραμάτισε και η μειωμένη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, αποτέλεσμα της απώλειας εμπιστοσύνης που δημιούργησε η δημοσιονομική κρίση. Σήμερα υπάρχει μεγάλος αριθμός υγιών επιχειρήσεων που υφίστανται τις συνέπειες του περιορισμού της τραπεζικής χρηματοδότησης.

Εθνική στρατηγική για τη συντεταγμένη ανασυγκρότηση της οικονομίαςΣήμερα είναι πλέον αντιληπτό ότι οι αλλαγές που έγιναν ήταν ανεπαρκείς.

• Τόσο το δημοσιονομικό όσο και το εξωτερικό έλλειμμα παραμένουν ακόμη υψηλά. Δηλαδή η χώρα εξακολουθεί να ζει πέρα από τις δυνατότητές της, χάρη στη χρηματοδοτική στήριξη των εταίρων μας.
• Σοβαρές διαρθρωτικές αδυναμίες του δημόσιου τομέα διατηρούνται, ακόμη και σε περιπτώσεις που έχουν νομοθετηθεί ρυθμίσεις για την εξάλειψή τους.
• Οι στρεβλώσεις στις αγορές αντιστρατεύονται τον ανταγωνισμό και παρεμποδίζουν την ανάπτυξη.
• Η ανταγωνιστικότητα, παρά τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας κόστους, υστερεί σημαντικά ως προς τη διαρθρωτική της διάσταση.

Ανάκαμψη και ανάπτυξη με κινητοποίηση του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέαΠροαπαιτούμενα της ανάπτυξης, κατά τον κ. Προβόπουλο, είναι:

• Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και η άρση της αβεβαιότητας.
• Η δημιουργία περιβάλλοντος που θα ευνοεί την επιχειρηματική πρωτοβουλία.
• Η μεταφορά πόρων από τον υπερτροφικό δημόσιο τομέα προς την παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών στον ιδιωτικό τομέα και, γενικότερα, από τον τομέα των μη διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών προς τον τομέα των διεθνώς εμπορεύσιμων.

Επιδιώξεις άμεσης απόδοσης

• Μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλουν στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, όπως είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και η ελάφρυνση του διοικητικού βάρους των επιχειρήσεων, η απλοποίηση του κανονιστικού-ρυθμιστικού πλαισίου και η αποκατάσταση του ανταγωνισμού στις αγορές.
• Επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, οι οποίες, πέραν των εσόδων που μειώνουν το χρέος, δημιουργούν πρόσθετες επενδύσεις, ώστε να αξιοποιηθούν τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται. Οι αποκρατικοποιήσεις δημιουργούν ευκαιρίες για ξένες άμεσες επενδύσεις, οι οποίες συνεπάγονται μεταφορά τεχνολογίας και βελτίωση της παραγωγικότητας.
• Ταχύτερη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ και εξασφάλιση πόρων από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, για την επανεκκίνηση σημαντικών έργων υποδομής που έχουν διακοπεί.

Ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματοςΗ Τράπεζα της Ελλάδος, ήδη από τις αρχές του 2011, διαβλέποντας τις προκλήσεις, άρχισε να σχεδιάζει, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σειρά ενεργειών για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, με επιδίωξη: ένα υγιές, ισχυρό και ανταγωνιστικό τραπεζικό σύστημα.

. Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν κυρίως τα εξής:

• κάλυψη των βραχυχρόνιων αναγκών ρευστότητας μέσω του Ευρωσυστήματος
• διαμόρφωση, σε συνεργασία με την Πολιτεία, νομικού πλαισίου εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης πιστωτικών ιδρυμάτων και εφαρμογή του όπου χρειάστηκε
• εξασφάλιση μέσω του Προγράμματος Στήριξης πόρων ύψους 50 δισεκ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.

.kerdos.gr